Merserize, kimyevi yöntemlerle parlaklaştırılmış pamuk ipliğidir. Pamuk ipliklerini bu şekilde parlatmaya “merserize etme”, bu tip iplerle dokunmuş kumaşlara da “merserize kumaşlar” adı verilir. Merserize ismi bu sistemi bulan İngiliz kimyacısı John Mercer‘den gelmektedir.
1850‘de John Mercer yaptığı araştırmalar sonucu, gerilmiş pamuk ipliklerinin, sodyum hidroksitle (NaOH) muamele edilmesi sonucunda parlaklaştığını gördü. Ancak John Mercer’in sistemi ile elde edilen ipliklerden yapılan kumaşlar, yıkandığında aşırı derecede çekiyordu. Bu yüzden, ilk merserize iplikler fazla rağbet görmemişti. Daha sonra iplikler gerilirken, sudkostik ve potaskostik kullanılarak yapılan yöntemle bu çekme önlendi.
Merserize etme işleminde öncelikle tel haline getirilmiş pamuk iplikleri, iki silindir arasında iyice gerilir. İplikler gerilirken sudkostik ve potaskostikle muamele edilir. Bu merhaleden sonra, gerili halde sodyum hidroksit çözeltisine daldırılır. Daha sonra su altından geçirilerek durulanırlar.
Merserize iplikler ve bunlardan yapılan kumaşlar dayanıklı, parlak ve esnektirler. Boyaları hemen hemen hiç çıkmadığından çok tutulurlar. Geniş ölçüde kullanılmaktadır.
Ayrıca bu iplikler, özellikleri ve görünüş bakımından ipeğe çok benzediğinden, üretim ve pazarlama sırasında, ürünlerin üstüne merserize olduklarını belirten ibareler konulur.
Parlaklık artar. Mukavemet artar. Boyar madde alımı artar. Düşük sıcaklıklarda reaksiyon kabiliyeti artar. Kumaşın ve ipliğin fiziksel sıklığı artar. Oksijenle reaksiyonu artar.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
Son yorumlar